بورس چیست

امکان دارد برای شما هم این سوال پیش آمده باشد، که بورس چیست باید توضیح دهیم که تفکر ایجاد بورس هنگامی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کرده بودند، در نتیجه به فکر راه چاره ای افتادند تا به وسیله آن بتوانند جلوی این زیان را بگیرند و یا آن را به کمترین حالت برسانند.

نتیجه این شد که تعدادی از بازرگانان افرادی را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و ضرر احتمالی را با آن ها تقسیم کنند. این نتیجه موفقیت آمیز بود یعنی به تدریج هر تاجری سعی کرد تا که فعالیت های تجاری خود را با این روش ادامه بدهد؛ مخصوصا که این روش برای عده ای که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام میدادند بسیار مطلوب تر بود.

آرام آرام این تجربه دارای قانون شد و به تشکیل شرکت های سهامی تبدیل شد. اولین تجربه برمیگردد به شکل گیری یک شرکت سهامی در کشور روسیه بود.
پس از مدت ها با گسترش مبادله ها در اروپا، به سرمایه های بیشتر و شرکای زیادتر نیاز شد. برای این عمل نیاز به مراکزی بود تا که بشود میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. اینجور مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند. اولین بورس دنیا در قرن ۱۷ میلادی در شهر آمستردام هلند شکل گرفت و اکنون بیشتر کشورهای جهان دارای بازار بورس میباشند. در ایران هم در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۴۶ شروع به فعالیت کرد.

بورس کلمه‌ای فرانسوی میباشد و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول میباشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن ۱۵ میلادی برمیگردد. در آن هنگام، بازرگانان و کسبه‌ شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نامتِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه‌ بزرگ‌ زاده‌ای به نام «واندِر بورس» جمع میشدند و به خریدوفروش کالاهای خود بر پایه حراج می پرداختند. از آن تاریخ به بعد مکان‌ هایی که مردم در آن جا به حراج کالا می‌پرداختند و به‌ مرور شکل توسعه‌ یافته‌تر و مسقف به خود گرفت، بورس میگفتند.

فلسفه اصلی تشکیل بازار بورس در جهان، جمع شدن سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها در چارچوب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف میباشد. مبنای اصلی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا میباشد.

بورس چیست؟

برای شناخت و پی بردن به این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن ترجیحا بهتر میباشد که از تعریف “بازار” شروع کنیم. در یک تعریف ساده، میشود گفت که:

✓بازار مکانی میباشد که در آن خرید و فروش صورت میگیرد.

✓ساده تر این میباشد که بگوییم هر زمان شرایطی فراهم بشود که میان خریدار و فروشنده رابطه برقرار بشود و معامله ای صورت بپذیرد بازار تشکیل شده است.

✓ این شرایط میتواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت هم حتی باشد.

✓ در بازارها به صورت کلی دو نوع دارایی: دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار میگیرد.

◯ دارایی های واقعی همان دارایی های فیزیکی میباشند (مانند زمین، ساختمان و انواع کالا مانند ماشین، لوازم خانگی و …)

◯ دارایی های مالی و دارایی های کاغذی و بهتر است که بگوییم اسنادی میباشند، مانند سهام و اوراق مشارکت.

بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد.

از جهت، انواع بازارها را میتوان به سه دسته کلی زیر طبقه بندی کرد.

 بورس کالا

بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت میگیرد و به صورت منظم و دائم فعال میباشد بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار میگیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری میکنند. مانند بورس نفت و بورس گندم.

 بورس ارز

در بورس ارز، همان صورت که از نام آن مشخص میباشد، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام میشود. این بورس در کشور ما فعال نمیباشد ولی در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.

 بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی از جمله سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار میگیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود “بورس اوراق بهادار” میگویند.